Phantasm (film series)

Ο Jody Pearson (Bill Thornbury) μεγαλώνει μόνος του τον αδερφό του Mike (A. Michael Baldwin στην δεύτερη ταινία τον ρόλο παίζει ο James LeGros), μετά τον θάνατο των γονιών τους. Ο Mike αρχίζει να παρατηρεί ότι γίνονται παράξενα πράγματα στο νεκροταφείο και τον μυστήριο νεκροθάφτη Tall Man (Angus Scrimm). Πείθει τον αδερφό του και τον φίλο τους τον Reggie (Reggie Bannister) ότι στα αλήθεια γίνεται κάτι στο νεκροταφείο και υπαίτιος είναι ο Tall Man. Μαζί προσπαθούν να τον σταματήσουν.

Ο σκηνοθέτης Don Coscarelli εμπνεύστηκε την ιστορία από τον βιβλίο του Ray Bradbury “Something Wicked This Way Comes” και από ένα όνειρο που είδε ότι ήταν σε ένα νεκροταφείο και τον κυνηγούσε μια ιπτάμενη μεταλλική σφαίρα. Στις ταινίες δεν είναι επίκεντρο μόνο ο Tall Man (όπως γίνεται στις περισσότερες συνέχειες τον ταινιών τρόμου -π.χ. Halloween και Friday the 13th που ο βασικός ήρωας είναι ο δολοφόνος και όλοι οι άλλοι υπάρχουν άπλα για να πεθάνουν) αλλά και τα δυο αδέρφια και ο φίλος τους ο Reggie. Στην δεύτερη ταινία υπάρχουν πολλές αναφορές κυρίως στο Evil Dead (το σακουλάκι με τις στάχτες που γράφει Mr. Sam Raimi) όπως και στο Demoni του Lamberto Bava. Βασικά και αρκετά μελή της ομάδας εργαστήκαν στα γυρίσματα του Evil Dead II. Υπάρχουν κάποιες σκηνές που επαναλαμβάνονται και όταν τις βλέπεις φαντάζεσαι τι θα συμβεί (όπως στις σκηνές που κάποιος είναι μπροστά από ένα καθρέπτη ή τζάμι και ξαφνικά σπάει και πετάγονται κάτι χέρια και τον τραβάνε μέσα) και μερικά φλασμπάκ (στην τέταρτη ταινία έχουν μπει σκηνές που κόπηκαν από την πρώτη), άλλα στο σύνολο και οι τέσσερις ταινίες είναι καλογυρισμένες.

Φέτος βγήκε και η πέμπτη ταινία της σειράς, το Phantasm: Ravager σε σκηνοθεσία του David Hartman. Δυστυχώς δεν φτάνει τις άλλες, κυρίως στο κομμάτι της σκηνοθεσίας και των ειδικών εφέ που σε αυτήν είναι όλα CGI.
Ο τίτλος Phantasm σημαίνει Ψευδαίσθηση, φάντασμα, ένα προϊόν της φαντασίας, μια διανοητική αναπαράσταση ενός πραγματικού αντικειμένου και τον εμπνεύστηκε o Don Coscarelli από την ιστορία του Edgar Allan Poe “Η πτώση του Οίκου των Άσερ”.

Warning Shadows (1923)

Ένας πλούσιος βαρώνος και η σύζυγός του μαζί με τέσσερις καλεσμένους τους κατά τη διάρκεια ενός δείπνου στο αρχοντικό τους βλέπουν μια παράσταση σε θέατρο σκιών. Ο ταχυδακτυλουργός δείχνει τι θα γίνει αν οι επιθυμίες τους επικρατήσουν.

Η ταινία δεν έχει καθόλου μεσότιτλους, παρά μονό στην αρχή για να μας συστήσει τους χαρακτήρες. Ό, τι γίνεται το δίνει με την ερμηνεία των ηθοποιών και ό,τι είναι στο μυαλό του βαρόνου το δείχνει με τις σκιές, μαζί με την πολύ καλή σκηνοθεσία και φωτογραφία. Ο ταχυδακτυλουργός με την παράσταση σαν να ξεκλειδώνει τις αληθινές επιθυμίες των χαρακτήρων. Η ταινία δυστυχώς δεν είναι τόσο γνωστή (αν και θα έπρεπε να είναι), εγώ την έμαθα από το βιβλίο “Η δαιμονική οθόνη: ο Εξπρεσιονισμός στον Γερμανικό κινηματογράφο της Lotte H. Eisner”.

Σε σκηνοθεσία του Arthur Robison και κινηματογράφηση του Fritz Arno Wagner (έχει δουλέψει  στα Nosferatu, Μ, The Testament of Dr. Mabuse και The Threepenny Opera).

These are the Damned (1961)

Ο Simon Wells (Macdonald Carey) είναι ένας Αμερικανός τουρίστας στη νότια ακτή της Αγγλίας. Συναντά την Joan (Shirley Anne Field) που τον παρασύρει για να τον ληστέψει η συμμορία του αδερφού της King (Oliver Reed). Την επομένη μέρα η Joan ξανασυνάντα τον Simon και αποφασίζει να φύγει μαζί του με τη βάρκα του. Ο King και η συμμορία του αρχίζουν να τους κυνηγούν και καταλήγουν παγιδευμένοι σε μια μυστική εγκατάσταση της κυβέρνησης όπου ζουν παιδιά.

Η ταινία είναι ένα πολύ παράξενο μείγμα επιστημονικής φαντασίας και δράματος. Αρχικά επικεντρώνεται στην έμμονη που έχει ο King για την αδερφή του σε σημείο να μην αφήνει κανέναν άνδρα να την πλησιάζει και στη συνεχεία εισάγει την ιστορία του μυστικού προγράμματος. Ενδιάμεσα έχει κάποιες πολύ παράξενες σκηνές (όπως η σκηνή που ο King συνάντα την γλύπτρια) κυρίως γιατί οι χαρακτήρες είναι υπερβολικοί χωρίς ιδιαίτερο λόγο, ή αλλάζει απότομα από την μια κατάσταση στην άλλη, αν και δεν το θεωρώ αρνητικό. Ο Oliver Reed σε ένα ρόλο που έχει επαναλάβει αρκετές φορές στην αρχή της καριέρας του μέχρι την συνεργασία του με τον Ken Russell το 1965, οπότε και αυτό άλλαξε.

Σε σκηνοθεσία του Joseph Losey. Βασισμένο στο βιβλίο The Children of Light του H.L. Lawrence και σε παράγωγη της Hammer. Η ταινία άργησε να κυκλοφορήσει (γυρίστηκε το 1961) επειδή δεν άρεσε στη Hammer. Kυκλοφόρησε τελικά το 1963 αφού πρώτα κόπηκαν κάποιες σκηνές.

Il demonio (1963)

Η Purif (Daliah Lavi) είναι απελπισμένη επειδή ο άνδρας που αγάπα ο Antonio (Frank Wolff) την έχει απορρίψει και ετοιμάζεται να παντρευτεί άλλη γυναίκα. Εξαιτίας του θυμού της και της διαταραγμένης συμπεριφοράς της που φτάνει στα όρια της τρέλας, οι άνθρωποι στο χωριό αρχίζουν τις φήμες ότι είναι μάγισσα.

Η ταινία είναι περισσότερο δράμα παρά τρόμου. Βασικά είναι ένα καυστικό σχόλιο για την κοινωνία και για την θρησκεία. Η Purif στοχοποιείται από τους συχωριανούς της για ό,τι κακό συμβαίνει στο χωριό. Ο παπάς με πρόσχημα ότι προσπαθεί να εξορκίσει το κακό την εκμεταλλεύεται σεξουαλικά και μετά στέλνει τους συγχωριανούς να την σκοτώσουν. Μάλλον από την σκηνή του εξορκισμού της Purif εμπνεύστηκε το “spider walk” για τον Εξορκιστή (1973) ο William Friedkin.

Σε σκηνοθεσία του Brunello Rondi (είναι περισσότερο γνωστός σαν σεναριογράφος του Federico Fellini και του Roberto Rossellini) και κινηματογράφηση του Carlo Bellero.

Macario (1960)

Ο Macario (Ignacio López Tarso) είναι ένας φτωχός ξυλοκόπος, που προσπαθεί να συντηρήσει την πολυμελή οικογένεια του. Κάποια μέρα αποφασίζει ότι δε θα ξανά φάει, παρά μόνο αν αποκτήσει μια ψητή γαλοπούλα που θα την φάει χωρίς να χρειάζεται να τη μοιραστεί με κανέναν. Η γυναικά του (Pina Pellicer), ανησυχώντας για την υγεία του, κλέβει μια γαλοπούλα και τη μαγειρεύει γι’ αυτόν. Εκείνος, μη θέλοντας να τον δει κάνεις, πάει στο δάσος να τη φάει, άλλα εκεί τελικά συνάντα τον Διάβολο, τον Θεό και τον Θάνατο (Enrique Lucero) που ζητάνε ένα μέρος από το φαγητό του. Τελικά αποφασίζει να το μοιραστεί με τον Θάνατο. Σαν αντάλλαγμα εκείνος του δίνει δώρο το νερό που μπορεί να γιατρέψει σχεδόν κάθε αρρώστια.

Στην αρχή της, η ταινία μας αναφέρει πληροφορίες για το πώς γιορτάζεται η μέρα των νεκρών στο Μεξικό και με αυτόν τον τρόπο προοικονομεί την εξέλιξη της ιστορίας. Είναι ένα πολύ ενδιαφέρον υπερφυσικό δράμα, δυστυχώς άγνωστο στους περισσότερους. Η κινηματογράφηση είναι του Gabriel Figueroa (έχει δουλέψει στα Los olvidados και The Exterminating Angel του Luis Buñuel). Η σκηνή στη σπήλια με τα κεριά μου θυμίζει έντονα την σκηνή στο Destiny (1921) του Fritz Lang (είναι κάπως κοντά και θεματικά).

Σε σκηνοθεσία του Roberto Gavaldón. Βασισμένη στο βιβλίο Macario του B. Traven (βασισμένο στην ιστορία των αδελφών Grimm Godfather Death). Η ταινία ήταν υποψήφια για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Black Narcissus (1947)

Πέντε μοναχές (Deborah Kerr, Kathleen Byron, Flora Robson, Jenny Laird, Judith Furse) ταξιδεύουν σε μια απομακρυσμένη τοποθεσία στα Ιμαλάια για να δημιουργήσουν ένα σχολείο και νοσοκομείο για τους ντόπιους. Αλλά η ενσωμάτωσή τους είναι δύσκολη και αρχίζουν να αντιμετωπίζουν συγκρούσεις και εντάσεις μέσα στην ομάδα τους και με τους ντόπιους.

Η απομόνωσή τους σε συνδυασμό με την άγρια ομορφιά της περιοχής, τη διαφορά τρόπου ζωής και τον έντονο ερωτισμό των ντόπιων φέρνουν τις μοναχές αντιμέτωπες με τα πάθη τους και τα προβλήματα που απέφυγαν να αντιμετωπίσουν και έκρυψαν κάτω από το μανδύα του μοναχισμού. Η υπέροχη κινηματογράφηση και η χρήση του χρώματος από τον Jack Cardiff πρωτοπόρο της διαδικασίας Technicolor (ο οποίος δήλωσε ότι το φωτισμό και τη χρωματική παλέτα της ταινίας τα εμπνεύστηκε από τα έργα του Ολλανδόυ ζωγράφου Johannes Vermeer) σε υποβάλλουν στη μαγεία του τοπιού και σου περνάνε την απομόνωση και τα αισθήματα των χαρακτήρων (η Kathleen Byron αναφέρει στο ντοκιμαντέρ “Cameraman The Life and Work of Jack Cardiff” ότι ο Jack Cardiff με τον τρόπο που χρησιμοποίησε το φως έδωσε ένα μέρος της ερμηνεία της).

Σε σκηνοθεσία του Michael Powell και Emeric Pressburger. Βασισμένο στο βιβλίο Μαύρος Νάρκισσος της Rumer Godden (η οποία δήλωσε ότι δεν της άρεσε η μεταφορά – άλλη γνωστή μεταφορά βιβλίου της σε ταινία είναι το The River του 1951 από τον Jean Renoir με θέμα πάλι την Ινδία). Η ταινία κυκλοφόρησε λίγους μήνες πριν η Ινδία απόκτησει την ανεξαρτησία της από τη Βρετανία τον Αύγουστο του 1947 και τη συγκρίνουν με το τέλος της ταινίας που οι μονάχες αποτυγχάνουν στην αποστολή τους.

 

Prince of Darkness (1987)

Ένας ιερέας (Donald Pleasence) ανακαλύπτει στο υπόγειο ενός εγκαταλελειμμένου ναού στο Λος Άντζελες (εξ’ αιτίας του θανάτου του ιερέα που ήταν φύλακας της εκκλησίας) ένα μυστηριώδη κύλινδρο που περιέχει ένα πράσινο υγρό. Ο ιερέας καλεί τον καθηγητή Howard Birack (Victor Wong) και τους μαθητές του (Jameson Parker, Lisa Blount, Dennis Dun) για να ανακαλύψουν τι περιέχει ο κύλινδρος.

Η ταινία αποτελεί το δεύτερο μέρος της Τριλογίας της Αποκάλυψης (με τα άλλα δύο μέρη να είναι το The Thing του 1982 και το In the Mouth of Madness του 1995), αν και χαμηλού προϋπολογισμού σε σχέση με τις άλλες δυο (εξαιτίας την απογοήτευσής του σκηνοθέτη από τη συνεργασία με τα στούντιο). Ο John Carpenter έγραψε το σενάριο χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Martin Quatermass. H σειρά του BBC “Quatermass” του Nigel Kneale και οι ιστορίες του H. P. Lovecraft έχουν επηρρεάσει έντονα την ταινία. Παρά τις κάποιες αδυναμίες που έχει την θεωρώ σαν μια από τις καλύτερες ταινίες του Carpenter και την αγαπημένη δική μου. Μία αδίκως υποτιμημένη ταινία που άρχισε σιγά σιγά να αποκτά κοινό με την κυκλοφορία της στο video, αφού είχε πολύ αρνητικές κρητικές όταν κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους.

Στην ταινία συμμετέχει ο Alice Cooper σαν ηθοποιός, αλλά και με ένα τραγούδι γραμμένο ειδικά γι αυτή. Ο John Carpenter συνθέτει την μουσική, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στην ταινία (όπως σχεδόν σε όλες τις ταινίες του), ενώ είναι από τους λίγους που σκηνοθετεί και την εικόνα και τον ήχο.

Farewell My Concubine (1993)

Κίνα 1924. Ο Cheng Dieyi (Leslie Cheung) αρχίζει την εκπαίδευση του στην Όπερα του Πεκίνου και εκεί γνωρίζει τον Duan Xiaolou (Fengyi Zhang). Εκείνος ειδικεύεται στο να παίζει τους γυναικείους ρόλους και ο Duan τους ανδρικούς. Ο Cheng αναπτύσσει ρομαντικά συναισθήματα για τον φίλο του. Στη διάρκεια των 53 χρόνων βλέπουμε την περίπλοκη φιλία των δύο ανδρών.

H φιλία τους εξελίσσεται ταυτόχρονα με τις αλλαγές που γίνονται στην Κίνα (που έχουν προεκτάσεις στη ζωή τους). Η όπερα “Αντίο, Παλλακίδα μου” παίζει βασικό ρόλο στην ανάπτυξη των χαρακτήρων, στη μεταξύ τους σχέση αλλά και στην ίδια τους τη ζωή (το τέλος της ταινίας βασικά ακολουθεί το τέλος της όπερας). Είναι παγιδευμένοι ανάμεσα στα πάθη τους και στις ταραχώδεις εξελίξεις (η εισβολή της Ιαπωνίας, η Πολιτιστική Επανάσταση).

Σε σκηνοθεσία του Chen Kaige, με το Leslie Cheung να δίνει μια υπέροχη ερμηνεία, η ταινία είναι βασισμένη στο βιβλίο “Farewell My Concubine” της Lilian Lee, η οποία συνεργάστηκε στο σενάριο της ταινίας. Κέρδισε 18 βραβεία, με ανάμεσά τους το Palme d’Or και το βραβείο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου στο Φεστιβάλ των Καννών.

Viy (1967)

Ο Khoma Brutus (Leonid Kuravlyov), ένας νεαρός μαθητευόμενος ιερέας, γυρίζει στο σπίτι του για τις διακοπές μαζί με τους συμμαθητές του. Kατα την διάρκεια της διαδρομής χάνονται στη μέση της νύχτας. Aφού βρίσκουν μια αγροικία, ζητούν από την ηλικιωμένη γυναίκα (Nikolay Kutuzov) να τους αφήσει να μείνουν τη νύχτα. Το βράδυ ο Khoma έρχεται αντιμέτωπος με τη γυναίκα που είναι μάγισσα. Της επιτίθεται και την σκοτώνει. Εκείνη καθώς πεθαίνει μετατρέπεται σε μια όμορφη νεαρή γυναίκα. Ο Khoma επιστρέφει πίσω στο ιεροδιδασκαλείο, όπου ο Πρύτανης του ζητάει να πάει σε ένα πλούσιο έμπορο του οποίου η κόρη (Natalya Varley) έχει πεθαίνει και να διαβάσει προσευχές για την ψυχή της. Εκεί ανακαλύπτει ότι η κόρη του εμπόρου είναι η μάγισσα.

Η ταινία στο σύνολο της είναι περισσότερο σάτιρα με υπερφυσικά στοιχειά παρά τρόμου, κρυμμένη πίσω από το λαϊκό παραμύθι. Μπορεί να μην είναι αρκετά πιστή στην ιστορία του Nikolai Gogol αλλά σου μεταφέρει το σατιρικό ύφος του συγγραφέα. Η σκηνοθεσία και τα ειδικά εφέ (ίσως ξεπερασμένα για κάποιους και για την εποχή που γυρίστηκε και μάλλον εξ’αιτίας των περιορισμών στην παράγωγη) της δίνουν κάτι ξεχωριστό (που μονό τα πρακτικά εφέ μπορούν να δώσουν) που δεν θα το δεις σε άλλη ταινία του είδους.

Σε σκηνοθεσία των Konstantin Yershov και Georgi Kropachyov. Βασισμένο στην ιστορία Viy του Nikolai Gogol. Η ιστορία έχει γυριστεί και άλλες φορές (οι περισσότερες είναι Ρώσικες ταινίες) οι πιο ενδιαφέρουσες μεταφορές είναι το Black Sunday 1960 του Mario Bava (και η πιο γνωστή ανάμεσα τους), Sveto mesto 1990 του Djordje Kadijevic και Evil Spirit ; Viy 2008 του Park Jin-Seong (ίσως η πιο δύσκολη να βρεθεί).